ABD, Fransa ve Türkiye'de Yasaların Anayasaya Uygunluğunun Denetimi

Bu çalışmanın amacı, Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Fransa’da uygulanan anayasaya uygunluk denetimi sistemlerini karşılaştırmalı bir perspektiften analiz etmektir. Söz konusu ülkeler, anayasa yargısı açısından farklı kurumsal modellere sahip olmaları nedeniyle dikkat çekicidir: ABD’de yaygın (diffüz)1 ve somut denetim esas alınırken, Fransa’da merkezi ve önleyici/somut denetim birlikte uygulanmaktadır. Türkiye ise merkezi ve hem soyut hem somut denetimi içeren karma bir modeli benimsemiştir.

Karşılaştırmalı anayasa hukuku yöntemiyle hazırlanan bu çalışmada, her üç ülkenin tarihsel gelişimi, anayasa yargısının kurumsal yapısı, denetim usulleri, kararların etkisi ve güncel tartışmalar ayrı ayrı analiz edilecek, ardından bu sistemler kuramsal düzeyde karşılaştırılacaktır. Nihai hedef, Türkiye’daki anayasa yargısına ilişkin kurumsal ve işlevsel sorunlara ışık tutmak ve evrensel standartlara yakınsama açısından öneriler sunmaktır.