Boşanma Sürecinde Çocuk Haklarının Korunması

Bir boşanma davası sonuçlandığında varsa müşterek çocuğa ilişkin velayet, kişisel ilişki ve iştirak nafakası hususları da karara bağlanır. Keza, boşanma ve çocuk kavramları yan yana geldiğinde ilk akla gelen konular bunlardır. Bu çalışmanın konusunu ise boşanma davası sonucunda değil, sürecinde çocuk haklarının korunması oluşturmaktadır. Belirtmek gerekir ki bu, bilinçli bir tercihtir. Sonuç odaklı yaklaşım, yargısal faaliyetin alışılagelmiş bir teamülüdür. Oysa çocuk söz konusu olduğunda birkaç yıla yayılan bir ihmal, bir nihai kararla telafi edilememektedir. Çocuğu boşanma davasının açıldığı ilk günden sona erdiği güne kadar gözetmek gerekir. Zira çocuğa ilişkin meseleler dinamiktir, sürekli değişir. Örneğin bir taşınmaza ilişkin ihtiyati tedbir kararı verilmesinden farklı olarak çocuğa ilişkin tedbirler, beklenen faydanın sağlanıp sağlanmadığının takibini gerektirir. Dolayısıyla, hâkimin boşanma sürecinde çocuğu koruma ödevi geçici velayet, kişisel ilişki ve tedbir nafakası hususlarında karar vermekle sona ermemektedir. Hâkim, çocuğun kişilik hakkını ve mal varlığı değerlerini de korumalı bununla birlikte çocuğa kendini ifade etme imkânı vermelidir.

Bu çalışmanın dışında kalan bir diğer alan anlaşmalı boşanma davalarıdır. Esasen bu dışlama da yine çalışmanın süreç odaklı yaklaşımıyla ilişkilidir. Başka bir ifadeyle anlaşmalı boşanma davaları kural olarak tek duruşmayla sona eren davalar olup uzun bir sürece yayılmazlar. Bu çalışmanın kapsamı ise çoğu kez uzun soluklu olan, çocuğu koruma ödevinin ağırlaştığı, uygulamada anıldığı şekliyle “çekişmeli boşanma” davalarıyla sınırlanmıştır.