Hükümlü ve Tutukluların İnfaz Hakimliğindeki Şikayet Süreçleri

Bir hükümlünün, tutuklunun, avukatın hatta cumhuriyet savcısı ve hâkimin, hangi işlemlerin infaza ilişkin olduğunu ve infaza dair verilen kararlar ile eylemlere karşı ne çeşit bir yol izlenmesi gerektiğini bilmeleri büyük önem taşımaktadır. Tutuklu ve hükümlülerin tutukevleri ile cezaevlerinde barındırıldıkları dönemde, hükümlülerin denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak tahliye oldukları dönemde ya da koşullu salıverildikleri dönemlerde ne çeşit yükümlülük ve haklarının bulunduğu 5275 sayılı CGTİHK’da ve buna bağlı yönetmeliklerde düzenlenmiş, söz konusu hakların uygulamada ihlal edilmesi halinde şikâyet sürecinin nasıl işleyeceği ise 4675 sayılı İnfaz Hâkimliği Kanunu’nda gösterilmiştir. Nitekim İNHK’nın 4. maddesinde infaz hâkimliklerinin görevleri açıklandıktan sonra 5 ve 6. maddelerinde şikâyet üzerine infaz hâkimliklerince verilen kararlardan ve şikâyet usulünden bahsedilmiştir.

Ancak yapılan değişiklikler neticesinde oluşan durumda halen hükümlü veya tutukluların taleplerinin cezaevleri tarafından nasıl değerlendirileceği, şikâyet dilekçelerinin infaz hâkimliklerine ne şekilde gönderileceği, gönderilen bu şikâyetlerle ilgili olarak ne tür kararlar verilmesi gerektiği hususunda uygulamada tereddütler oluşmaktadır. Ayrıca her ne kadar doktrinde ve uygulamada infaz hukuku denilince akla ilk olarak “cezaevinde kalınacak sürenin hesaplanması” gelse de, infaz hukuku bu hesaplamalardan fazladır ve aslında bu hesaplamalardan daha önemli konulara literatürde çoğunlukla değinilmediği görülmektedir.

Örneğin bir hükümlünün, hakkında düzenlenen müddetnameye yönelik şikâyetini nasıl yapacağına veya kurum tarafından uygulanan disiplin cezasına karşı yapılan şikâyetlerde ya da ailesi tarafından gönderilen kitabın ceza infaz kurumu tarafından sakıncalı olduğu gerekçesiyle kendisine verilmemesine ilişkin hususlarda ne şekilde hareket edilmesi gerektiğine dair çalışmalar eksiktir. Çalışmada bu hususlar açıklanmaktadır.